اصرار بر اکران با دستاویز توقیف؛ جای کدام فیلمها روی پرده سینما نبود؟

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، واژه «توقیف» از اساس، مخاطب را قلقلک میدهد. همین حالا اگر لیستی از فیلمهای توقیفی این دوره جشنواره فیلم فجر رسانهای شود، همه خواهان اکران آن خواهند بود؛ بیتوجه به آنکه کیفیت آثار این دوره، صدای اعتراض بسیاری را بلند کرد. چنان که برخی سریالهای مهم، با کست عریض و طویل و بازیگران مطرح نیز برای بیشتر دیده شدن، دست به دامان همین واژه توقیف شدند.
به گزارش ایرنا، «سه جلد» برچسب توقیف را با نام باران کوثری بر پیشانی خود زد تا به وسیله فشار رسانهها، به اکران عمومی راه پیدا کند
در سینمای امسال کم نبودند فیلمهایی که برای فروش و کشاندن مخاطب به سینما، برچسب توقیف را در تبلیغات خود، به پیشانی زدند. فیلمهایی که جای بسیاری از آنها به دلیل کیفیت نازل، روی پرده نبود. بعضی فیلمها نیز به خواست کارگردان، چند سالی از اکرانشان جلوگیری شد و امسال، قرعه به نامشان افتاد تا در میان فیلمهایی قرار گیرند که نه مخاطبی داشتند و نه از نظر کیفی برای اکران عمومی در سینما ساخته شده بودند.
«سه جلد» یکی از آن فیلمها بود. فیلمی به کارگردانی محمد اسماعیلی که برچسب توقیف را با نام باران کوثری بر پیشانی خود زد تا به وسیله فشار رسانهها، به اکران عمومی راه پیدا کند؛ فارغ از آنکه بعد از اکران، تنها ۸ هزار مخاطب داشت. فیلمی که دستاویزش، موضوع ملتهبش بود و بیآنکه بتواند فضا و اتمسفر خلق کند، حتی نتوانست نظر منتقدان را در اکران به دست بیاورد.
نمایی از «سه جلد»
با اینکه در این بین فیلمی همچون «علت مرگ، نامعلوم» نیز در توقیف به سر میبرد اما بازخوردهای خوبی از منتقدان گرفت و توانست با پیرنگ دقیق و خرده روایتهای منطقی، نظر مخاطبان را به خود جلب کند.
علاوه بر «سه جلد»، «خانه شیشهای»، «سفر پرماجرا» و «شبگرد» نیز به همین حلقه آویختند و به پشتوانه واژه توقیف، اکران شدند. «خانه شیشهای» پس از سه سال، «سفر پرماجرا» پس از ۶ سال و «شبگرد» نیز پس از دو سال اکران شدند و انتظار میرفت مخاطبانِ منتظری داشته باشند و در گیشه، در حد معمول موفق ظاهر شوند.
نکته قابل توجهتر آنکه فرزاد موتمن، کارگردان «شبگرد» بود؛ کسی که فیلمهای خاطرهانگیزی چون «شبهای روشن»، «جعبه موسیقی» و حتی «خداحافظی طولانی» را کارگردانی کرده بود. برخلاف انتظار اما «شبگرد» مورد اقبال واقع نشد و نتوانست یک فیلم شبانه موفق دیگر در کارنامه کارگردانش باشد. فیلمی که مانند دیگر فیلمهای این لیست، مضمونزده به نظر میرسید و نقد خود به شرایط اجتماعی فرهنگی را به جای طرح در چند لایه، گلدرشت بیان میکند.
«خانه شیشهای» پس از سه سال، «سفر پرماجرا» پس از ۶ سال و «شبگرد» نیز پس از دو سال اکران شدند؛ پس انتظار میرفت مخاطبانِ منتظری داشته باشند و در گیشه، با اقبال مواجه شوند
عجیب به نظر میرسد اما در این لیست، فیلمی در گونه کودک و نوجوان وجود دارد که فیلمساز از فشار در اکران صحبت میکند و پای توقف ۶ ساله در اکران اثرش را به میان میآورد. فارغ از آنکه سینمای کودک و نوجوان امسال، سینمای پررونقی بود و با ۵ فیلم، روزهای نسبتا پرفروشی را پشت سر گذاشت. «سفر پرماجرا» اما نتوانست با تکیه بر این فرامتنها، اکران پراقبالی داشته باشد و نقد درخوری نیز دریافت نکرد.
زمستان ۹۸ بود که محمدعلی سجادی، کارگردان سینما اعلام کرد نمیخواهد «سودابه» را در زمستان اکران کند. او گفته بود: وضعیت درخشانی نداریم و سینما هم مثل هوا و زمین ما آلوده است و ترجیح میدهم امسال «سودابه» اکران نشود. پس از چهارده سال خواستم فیلمی اکران کنم اما بدتر از پیش در قیف سرمایه و سیاست، گیر کردم.
در این مورد برخلاف فیلمهای دیگر، خود کارگردان، تمایلی به اکران فیلم نداشت اما امسال مهیاشدن شرایط اکران هم کمکی به جذب مخاطب و اقبال از «سودابه» نکرد.
«سودابه» فیلم ژانر بود، فیلمی جنایی-معمایی که فارغ از ادعای کارگردان مبنی بر امروزی بودنش، پتانسیل جذب مخاطب برای سینما رفتن را ندارد. «سودابه» در سینمای امروز، از آن دست آثاری است که ممکن است به مذاق منتقدان خوش بیاد اما با مخاطب ارتباط نمیگیرد و در اکران با شکست مواجه شد.
نمایی از «نیلگون»
دیالوگهای سطحی و برداشتهای اضافی در کنار نبودن منطق در فیلمنامه، باعث شد «نیلگون» ثابت کند که سهیلیزاده در سریالسازی، کارگردان متبحرتری است
«نیلگون» نیز فیلم دیگر این لیست است که حسین سهیلیزاده کارگردانی آن را برعهده داشته؛ این فیلم نیز در سال ۹۸ آماده اکران بوده اما به دلیل شیوع کرونا اکران نشده و طبق گفته ایرج محمدی تهیهکننده آن، بعدتر که این شرایط تغییر کرد، مالکان فیلم آمادگی اکران فیلم را نداشتند و به اکران فیلم در جشنوارههای خارجی امید بسته بودند.
این فیلم نیز با پشتوانه پربار سهیلیزاده در تلویزیون، فقط توانست نظر منتقدان را تاحدودی جلب کند. دیالوگهای سطحی و برداشتهای اضافی در کنار نبودن منطق در فیلمنامه، باعث شد «نیلگون» ثابت کند که سهیلیزاده در سریالسازی، کارگردان متبحرتری است.
«لختگی»، «تعارض» و «نفرین آرتا» نیز بیآنکه دستاویزی برای فروش داشته باشند، بیسروصدا اکران شدند تا فقط رنگ پرده را دیده باشند. فیلمهایی که پس از بستهشدن پرونده گیشه ۱۴۰۳، مخاطب و رسانهها را با کلی سوال درباره دلیل اکران شدن و اصرار بر نمایش عمومی، آن هم با هر دستاویزی مواجه میکنند.
۲۴۴۵۷