به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین،نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران سال‌ها از منظرهای مختلف مورد نقد و بررسی قرار گرفته است، اما هیچ تصمیمی موجب تغییر روند برگزاری آن نمی‌شد. یکی از آسیب‌های مهمی که در نتیجه فعالیت ۱۱ روزه نمایشگاه کتاب شکل می‌گرفت، افت فروش کتاب‌فروشان یک ماه قبل، زمان برگزاری نمایشگاه و یک ماه بعد از آن بود. برای جبران بخشی از این خسارت کتاب‌فروشان در دو دوره اخیر نمایشگاه کتاب امکان حضور پیدا کردند، این روند که تازه شکل گرفته بود نقاط ضعف و قدرت داشت و قابل اصلاح بود. این در حالی است که در فاصله کمتر از دو ماه با حضور کتاب‌فروشان در نمایشگاه مخالفت شد و آن‌ها کنار گذاشته شدند.
به گزارش ایرنا، این‌ها همه در حالی است که نه تنها کتاب‌فروشان، بلکه ناشرانی هستند که دغدغه بقای کتاب‌فروشان را دارند و برای بازگرداندن آن‌ها به نمایشگاه تلاش می‌کنند. گاهی می‌توانند با محسن جوادی سرپرست معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ هم جلسه داشته باشند و مسائل را با او مطرح کنند. علی حاجی‌تقی مدیر انتشارات و کتاب‌فروشی ارمغان‌طوبی همراه گروهی از ناشران و کتاب‌فروشان برای بازگرداندن کتاب‌فروشان به نمایشگاه اقداماتی انجام دادند، در اینباره گفت‌وگویی با او انجام شد که در ادامه می‌خوانید.
شما همراه گروهی از ناشران و کتاب‌فروشان ملاقاتی با سرپرست معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ داشتید، چه مسائلی در این دیدار مطرح شد؟
از ابتدایی که خبر جدایی کتاب‌فروش‌ها از نمایشگاه منتشر شد، با همکاران در این باره بحث و گفت‌وگو کردیم و در نتیجه آن نامه‌ای توسط همکاران امضا شد و دلایل اعتراض را هم در آن اعلام کردیم.
در جلسه با سرپرست معاونت فرهنگی، خواسته‌های کتاب‌فروشان را مطرح کردیم، دلایل صنفی را گفتیم و اینکه کتاب‌فروش حق فروش تکی کتاب را دارد. او برای حذف کتاب‌فروشان از نمایشگاه کتاب دلایلی را بیان می‌کردند که بیشتر دلایل فنی به نظر می‌آمد، مشکلاتی که شاید بتوان با تغییرهای فنی و اجرایی حل شود. سرپرست معاونت فرهنگی قول مساعد داد که موضوع را پیگیری و در شورای سیاستگذاری نمایشگاه کتاب مطرح کند، تا در صورت امکان کتاب‌فروشان به نمایشگاه باز گردند.
تک‌فروشی حق ناشر نیست
به نظر شما چرا کتاب‌فروشان باید در این نمایشگاه شرکت کنند؟
زمانی که ناشران کتاب را تکی در نمایشگاه می‌فروختند برای سال‌هایی است که تعداد محدودی از افراد به نمایشگاه کتاب می‌رفتند و در چنین شرایطی ناشر می‌توانست چند نسخه از کتاب را بفروشد؛ اما این روزها فروش کتاب توسط ناشر معنی ندارد و حتی با بسترسازی وزارت فرهنگ، تک‌فروشی حق ناشر نیست، این در حالی است که ناشران می‌خواهند کتاب‌فروشان را از نمایشگاه حذف کنند.
ناشرها دلایلی اعلام کردند که بر اساس آن نباید کتاب‌فروشان در نمایشگاه حضور داشته باشند، یکی از آن‌ها این است که گاهی کتاب‌فروشان کتابی را در سامانه فروش نمایشگاه بارگذاری می‌کنند که آن کتاب را در کتاب‌فروشی ندارند و بعد از ثبت سفارش اقدام به تامین کتاب می‌کنند، این در حالی است که ما دوره قبل، دو هزار سفارش در کتاب‌فروشی خودمان داشتیم مگر چند درصد کتاب‌ها را می‌توان از این راه تامین کنیم؟
می‌دانیم هر کتابی که توسط کتاب‌فروش، فروخته شود، در نهایت باید از ناشر تامین شود، چرا برخی از ناشران تا این اندازه برای حضور کتاب‌فروشان در نمایشگاه مخالف هستند؟ آیا فقط برای درصدی که به شرکت‌های پخش و کتاب‌فروشان تعلق می‌گیرد؟
بر اساس تفکر اشتباهی که از ابتدا رایج و جاری بوده است، ناشران فروش در نمایشگاه را حق خود می‌دانند در حالی که بر اساس قوانین صنفی ناشر به هیچ وجه مجاز به تک‌فروشی نیست. زمانی می‌گفتند ناشر کتاب خود را در نمایشگاه ارائه کند، زیرا تعداد مخاطبان زیادی هم به نمایشگاه کتاب نمی‌رفتند اما اگر ناشر بخواهد نیاز سال مراجعان امروزی را در نمایشگاه بفروشد پس کتاب‌فروش چه کار کند؟
همچنین هر وقت فرد بخواهد کتابی را تهیه کند می‌تواند از سایت ناشر آن را تهیه کند و نقش کتاب‌فروش اینجا مشخص نیست. اگر ناشر با بستر ایجاد شده توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نه بستر شخصی(ناشر می‌تواند سایت تاسیس کند و کتاب بفروشد) اقدام به فروش گسترده کتاب و نیاز سال مخاطب را تامین کند، کتاب‌فروش چه کار می‌کند؟
گفته می‌شود برای کتاب‌فروشان طرح‌های فصلی در نظر گرفته خواهدشد، این در حالی است که هیچ طرحی قدرت تبلیغاتی نمایشگاه کتاب را ندارد و نمی‌تواند تاثیر آن را جبران کند.
خیلی از ناشران شاید مایل نباشند، درصد پخش و کتاب‌فروش را پرداخت کنند و فکر می‌کنند در فضای مجازی بدون پخش و کتاب‌فروش هم می‌توانند فعالیت کنند در حالی که این تفکر درستی نیست و برای فروش تکی ناشر باید با کتاب‌فروش همکاری کند. ناشر با پروانه نشر مجاز به تک فروشی کتاب نیست. بر اساس قانون نظام صنفی تولیدکننده مجاز به توزیع و فروش کالایش مگر با قرارداد عمده با سازمان‌ها و موسسات نیست. هر رویدادی که منجر به تک فروشی کتاب شود، حق کتاب‌فروش است که در آن شرکت کند.
حتی اگر به این خواسته نرسیدیم کتاب‌فروشان نباید منفعل باشند بلکه باید به قانون متوسل شوند و اگر منفعل باشند باید به فکر جمع کردن این کسب و کار باشند.
به نظر شما در این شرایط باید چه اقدامی انجام شود؟
راهکاری که به وزات فرهنگ ارائه دادم این بود که با توجه به وضعیت ملتهب حوزه کتاب و نشر، و شرایط کتاب‌فروشان و اینکه کتاب‌فروشان برای شرکت در سی‌وششمین دوره نمایشگاه کتاب از ناشران خرید کردند، از مسئولان خواستیم تا برای این دوره حذف کتاب‌فروشان از نمایشگاه را لغو کنند، تا آن‌ها بتوانند در این دوره شرکت کنند و برای سال‌های بعد جلسه‌های کارشناسی برگزار و آسیب‌های این اقدام و مشکلات آن را شناسایی کنند. در این صورت می‌توانیم به تعامل برسیم تا بدانیم که سال بعد چه اقداماتی انجام خواهندداد.
کتاب‌فروشان برای نمایشگاه کتاب برنامه‌ریزی، هزینه و بسترسازی کردند. برخی مانند ما با پرسنل اضافی قرارداد بستیم. زیرا می‌گفتند کتاب‌فروشان سفارش‌ها را دیر می‌رسانند پس من از این روزها با نیروی کار قرارداد بستم تا افراد در اردیبهشت بتوانند کار خود را خالی و به من کمک کنند.
حذف کتاب‌فروش از چرخه کسب و کار
چه پاسخی به مطالبات شما داده شد؟
سرپرست معاونت فرهنگی می‌گفت که تنها تصمیم گیرنده نیست و شورای سیاستگذاری و شخص وزیر فرهنگ باید برای این مساله تصمیم‌گیری کند. او از راهکارهای جایگزین خبر داد تا طرح‌های استانی برای کتاب‌فروشان برگزار شود. این در حالی است که هیچ طرحی توان تبلیغاتی نمایشگاه را ندارد و نمی‌تواند تاثیر آن را جبران کند.
امیدوارم شورای سیاستگذاری نمایشگاه تصمیم درستی بگیرد و منجر به حذف کتاب‌فروشان از این چرخه که حق آن‌ها است نشوند. زیرا این مساله فقط حذف از نمایشگاه کتاب نیست، اینکه ناشر نیاز کتاب مخاطب را در ابعاد گسترده و برای یک سال تامین کند موجب حذف کتاب‌فروش از چرخه کسب و کار خواهدشد.
امیدوارم وزیر فرهنگ آنگونه که از او توقع می‌رود و تعامل خوبی با اصناف داشته است به این کار ادامه بدهد تا برای سال‌های بعد تصمیم بهتری گرفته شود.
فروش باید به بخش مجازی نمایشگاه منتقل شود
نمایشگاه کتابی که در ایران برگزار می‌شود، می‌تواند به شکل نمایشگاهی باشد یا مسائلی هستند که همواره مانع آن خواهند شد؟
این رویداد باید به شکل نمایشگاهی برگزار شود. زمانی امکانات مجازی و بستر آنلاین نبود، می‌گفتند که تعداد کتاب‌فروشی در سطح کشور کم است و مخاطبان می‌خواهند به کتاب دسترسی داشته باشند. اینگونه ناشران در نمایشگاه بین‌المللی کتاب می‌فروختند. اما حالا که امکان دسترسی آنلاین به کتاب‌ها در تمام طول سال توسط سایت‌های ناشران وجود دارد، همچنین زمانی که سامانه بازار کتاب و سایت نمایشگاه مجازی فعال شده است، دقیقا باید نمایشگاهی به شکل جدید داشته باشیم.
این نمایشگاه شایسته نشر کشور نیست، باید شایسته‌تر و کوچکتر با غرفه‌های مناسب برگزار و به جایگاه تعامل فرهنگی تبدیل و فروش باید به بخش مجازی منتقل شود. بی‌انصافی نمی‌کنم و نمی‌گویم که ناشران را باید حذف کنید، فروش در بخش مجازی می‌تواند با مشارکت ناشران و کتاب‌فروشان انجام شود.
۲۴۴۵۷
