امیرمسعود عابدین: کسی فکرش را نمی‌کرد که روزی، موقعیت بزرگانی مانند مرسدس بنز، فولکس‌واگن، جنرال موتورز و تویوتا، با ظهور شرکتی با نام تسلا به کل تغییر کند؛ شرکتی که با پیشرفت خیره‌کننده و سریع‌اش، آینده بسیاری را دستخوش تغییراتی اساسی کرد و حتی شرکت‌هایی را هم به وجود آورد و حتی از بین برد.
حضور فردی مثل ایلان ماسک با وجود حواشی بی‌پایانش که تا امروز هم ادامه دارد، چاشنی انفجار و رشد سریع ارزش و تولیدات و حتی مارکتینگ آن را تامین کرد و تسلا را به جایی رساند که هر کسی دستش به آن نمی‌رسد. تسلا از کجا به این جایگاه رسیده و چه مراحلی را طی کرده است؟ بیایید نگاهی به تاریخچه این شرکت کم سن و سال اما تعیین‌کننده بیندازیم.
تأسیس و سال‌های اولیه: رویای الکتریکی رودستر
براساس گزارش thestreet، تسلا موتورز در سال ۲۰۰۳ توسط مهندسان، مارتین ابرهارد (Martin Eberhard) و مارک تارپنینگ (Marc Tarpenning) در سن کارلوس کالیفرنیا، با الهام از موفقیت فنی خودروی برقی EV۱ جنرال موتورز، تأسیس شد. این شرکت به افتخار نیکلا تسلا، مخترع قرن نوزدهم، نام‌گذاری شد.
در سال ۲۰۰۴، ایلان ماسک با سرمایه‌گذاری ۳۰ میلیون دلاری به عنوان رئیس هیئت مدیره به تسلا پیوست. محصول اولیه و انقلابی تسلا، رودستر تمام‌برقی، در سال ۲۰۰۶ رونمایی و در سال ۲۰۰۸ وارد خط تولید شد. رودستر توانست با برد ۴۰۰ کیلومتری و شتاب قابل قبول، معیارهای جدیدی را برای خودروهای برقی تعیین کند. با این حال، قیمت بیش از ۱۰۰ هزار دلاری و زمان شارژ طولانی (۲۴ تا ۴۸ ساعت با برق خانگی) آن را از دسترس عموم خارج می‌کرد.
تغییرات رهبری و بقا در بحران
سال ۲۰۰۸ شاهد تغییرات عمده‌ای در رهبری تسلا بود. مارتین ابرهارد از سمت مدیرعاملی استعفا داد و پس از یک مدیرعامل موقت، زوو دروری (Ze'ev Drori) سکان هدایت را بر عهده گرفت. دروری نقش مهمی در تبدیل رودستر از نمونه اولیه به محصول قابل عرضه داشت. اما کمی قبل از تحویل اولین رودستر به ایلان ماسک، ابرهارد و تارپنینگ شرکت را ترک کردند. در اکتبر ۲۰۰۸، ماسک مدیرعامل شد و ۲۵ درصد از کارکنان را اخراج کرد. این دوران با جنجال‌هایی همراه بود، از جمله شکایت ابرهارد از تسلا و ماسک در سال ۲۰۰۹ که بعدها پس گرفته شد.
در سال ۲۰۰۹ تسلا با مشکلات مالی جدی روبرو شد، اما با سرمایه‌گذاری ۵۰ میلیون دلاری دایملر آگ (مستقر در شهر اشتوتگارت آلمان و حاصل ادغام دو کمپانی دایملر و بنز در سال ۱۹۲۶) و دریافت وام ۴۶۵ میلیون دلاری از وزارت انرژی ایالات متحده آمریکا، این شرکت از ورشکستگی نجات یافت. در سال ۲۰۱۰، تسلا با عرضه عمومی سهام خود (IPO) به قیمت ۱۷ دلار برای هر سهم، ۲۲۶ میلیون دلار سرمایه جذب کرد.
ورود به بازارهای عمومی و خودروها
تسلا مدل S (رونمایی در سال ۲۰۱۱)
دوران مدرن تسلا با رونمایی از نمونه اولیه مدل S در سال ۲۰۱۱ آغاز شد. این سدان لوکس، اولین گام تسلا به سوی بازار مصرف‌کننده عمومی بود که در سال ۲۰۱۲ به تولید کامل رسید و با برد ۴۸۲ کیلومتری و زمان شارژ کمتر، موفقیت‌های چشمگیری کسب کرد. در همین سال، تسلا اولین ایستگاه‌های سوپرشارژر (Supercharger) خود را راه‌اندازی کرد که امروزه به بیش از ۵۰ هزار ایستگاه در سراسر جهان گسترش یافته است.
تسلا مدل X (رونمایی اولیه در سپتامبر ۲۰۱۵)
شاسی‌بلند لوکس ۷ نفره دو یا سه موتور I با قابلیت AWD، شتاب صفر تا صد ۲٫۵ ثانیه‌ای (نسخه Plaid)، برد الکتریکی حدود حدود ۵۴۷ کیلومتر.
تسلا مدل ۳ (رونمایی مارس ۲۰۱۶)
سدان برقی جمع‌وجور با برد ۵۰۰ تا ۷۰۰ کیلومتر (براساس چرخه WLTP)؛ شتاب صفر تا صد ۵٫۳ تا ۳٫۱ ثانیه بسته به نسخه (RWD تا Performance).
مدل ۳ که در سال ۲۰۱۶ معرفی شد، اولین خودروی تسلا با هدف بازار انبوه و قیمتی کمتر از ۷۰ هزار دلار بود. با این حال، تولید مدل ۳ با چالش‌های بزرگی روبرو شد که به جهنم تولید معروف گشت و تسلا را با مشکلات عرضه و تحقق اهداف تولید مواجه کرد.
تسلا مدل Y (رونمایی مارس ۲۰۱۹)
کراس‌اوور جمع‌وجور (۷ نفره)، دارای نسخه Long Range RWD با باتری ۸۱ کیلووات‌ساعتی، شتاب صفر تا صد ۴.۸ ثانیه‌ای و ضریب درگ ۰.۲۳ .
تسلا سِمی (رونمایی در نوامبر ۲۰۱۷، تولید از سال ۲۰۲۲)
کامیون سنگین الکتریکی با سه موتور، باتری تقریبا ۹۰۰ کیلووات‌ساعتی، برد حدودا ۸۰۰ کیلومتری و قابلیت شارژ ۱ مگاوات با Megacharger.
تسلا سایبرتراک (رونمایی در نوامبر ۲۰۱۹، آماده‌سازی تولید برای ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵)
پیکاپ آیرودینامیک با بدنه استنلس‌استیل، عرضه در دو نسخه:
-
دو موتوره با حدود ۶۰۰ اسب‌بخار قدرت
-
سه موتوره (Beast) با ۸۳۴ اسب‌بخار قدرت، شتاب صفر تا صد ۲٫۷ ثانیه‌ای، توان یدک‌کشی تا ۵۰۰۰ کیلوگرم و ظرفیت بار ۱۱۳۰ کیلوگرم
نسل جدید تسلا رودستر (رونمایی در ۲۰۱۷، احتمالا عرضه در ۲۰۲۶)
خودروی اسپرت فوق‌سریع سه‌موتوره، شتاب رسمی ۱٫۹ ثانیه، سرعت بیش از ۴۰۰ کیلومتر بر ساعت و برد ۱۰۰۰ کیلومتری.
تسلا همچنان به گسترش محصولات خود ادامه می‌دهد و برنامه‌هایی برای معرفی یک مدل ارزان و یک خودروی بدون راننده به نام روبوتاکسی در آینده نزدیک وجود دارد. با این حال، با کند شدن فروش و افزایش رقابت، چالش‌های جدیدی پیش روی این غول خودروسازی قرار دارد که باید دید آیا می‌تواند مسیر رشد و سودآوری خود را با موفقیت ادامه دهد یا خیر.
اولین خودرو در فضا؛ داستان پرتاب تسلا رودستر
در ۶ فوریه ۲۰۱۸، شرکت اسپیس‌ایکس برای نخستین بار موشک سنگین فالکون هوی را به‌طور رسمی آزمایش کرد. برخلاف ماموریت‌های معمول، این‌بار بار پرتابی نه ماهواره‌ای پیچیده، بلکه یک دستگاه تسلا رودستر قرمز رنگ متعلق به ایلان ماسک بود؛ خودرویی واقعی، شخصی و آماده‌ی سفر به اعماق فضا.
ایده‌ی پرتاب یک خودرو به فضا، در ابتدا بیشتر شبیه شوخی به‌نظر می‌رسید. اما ماسک که هم بنیان‌گذار اسپیس‌ایکس و هم مدیرعامل تسلا بود، با این حرکت نمادین می‌خواست توجه جهانیان را به توانمندی‌های جدیدترین موشک‌اش جلب کند. رودستر در محفظه محموله فالکون هوی قرار گرفت و بر روی صندلی راننده‌اش، عروسکی با لباس فضانوردی به‌نام "Starman" نشاندند. برای چند ساعت، تصاویر زنده‌ای از این خودرو در حالی‌که زمین را در پس‌زمینه داشت، از دوربین‌های نصب‌شده روی آن پخش می‌شد؛ تصاویری که به‌سرعت در شبکه‌های اجتماعی فراگیر شدند.
مرحله‌ی دوم موشک به کار افتاد تا رودستر را از مدار زمین خارج و وارد مدار بیضی‌شکل به دور خورشید کند؛ مداری که تا نزدیکی مدار مریخ می‌رسد. این خودرو در مداری با فاصله نزدیک به ۰.۹۹ واحد نجومی و اوج ۱.۶۶ AU از خورشید حرکت می‌کند؛ یعنی گاهی حتی از مدار مریخ نیز عبور می‌کند. با این حال، نه هدفش برخورد با مریخ بود و نه قرار گرفتن در مدار خاصی، بلکه فقط یک نمایش قدرت بود.
رودستر اکنون به دور خورشید می‌چرخد، در خلأیی بی‌انتها که احتمالاً طی میلیون‌ها سال آینده در آن باقی خواهد ماند. طبق پیش‌بینی‌ها، شاید در آینده‌ی بسیار دور (مثلاً حدود ۳۰ تا ۴۰ میلیون سال دیگر) احتمال برخوردی با زمین یا زهره وجود داشته باشد، اگرچه این احتمال تنها بین ۶ تا ۲۲ درصد است. تابش‌های شدید خورشیدی و شرایط خشن فضا احتمالاً بدنه خودرو را به مرور نابود خواهند کرد، ولی ساختار فلزی و برخی اجزای داخلی ممکن است تا قرون آینده باقی بمانند.
ربات اپیتموس؛ یک قدم تا دنیای علمی‌تخیلی
ربات اپتیموس یکی از پروژه‌های جاه‌طلبانه شرکت تسلا است که نخستین بار در سال ۲۰۲۱ معرفی شد. این ربات انسان‌نما با هدف انجام کارهای تکراری یا خسته‌کننده طراحی شده و بخشی از آینده‌نگری ایلان ماسک برای جهانی مبتنی بر هوش مصنوعی و اتوماسیون به شمار می‌رود. تسلا از همان فناوری‌هایی که در سیستم خودران خودروهایش استفاده می‌کند، برای بینایی و تصمیم‌گیری این ربات بهره گرفته است.
نسخه‌های اولیه اپتیموس بیشتر مفهومی بودند، اما از سال ۲۰۲۳ به بعد، با معرفی نسخه دوم موسوم به Optimus Gen ۲، این ربات به قابلیت‌هایی چون راه رفتن روان‌تر، حفظ تعادل بهتر، کنترل دقیق‌تر انگشتان و تعامل محدود با اشیا مجهز شد. ارتفاع اپتیموس حدود ۱۷۳ سانتی‌متر و وزن آن حدود ۵۶ کیلوگرم است. طبق اعلام تسلا، ربات می‌تواند تا ۲۰ کیلوگرم بار حمل کند و برای یک روز کاری معمولی، به یک باتری داخلی ۲.۳ کیلووات‌ساعتی مجهز است.
اپتیموس در حال حاضر مراحل توسعه را طی می‌کند و هنوز وارد بازار عمومی نشده است، اما هدف تسلا آن است که ابتدا از این ربات‌ها در خطوط تولید خود استفاده کند و سپس آن‌ها را به عنوان نیروی کار رباتیک در خانه‌ها، کارخانه‌ها و فضاهای خدماتی به کار بگیرد. به گفته ایلان ماسک، اپتیموس می‌تواند آینده بازار کار را دگرگون کرده و حتی در بلندمدت منجر به ایجاد اقتصادی شود که بر پایه ربات‌های عمومی و خودکار بنا شده است.
تسلا چه چیزی ارائه کرد که بقیه نتوانستند؟
تسلا تمایز قابل‌توجهی در محصولاتش دارد که به‌واسطه فناوری‌های برتر و نوآوری‌ها، آن را در جایگاهی متفاوت در صنعت خودرو قرار می‌دهد:
۱. معماری یکپارچه نرم‌افزاری با به‌روزرسانی‌های OTA
تسلا تمام ویژگی‌ها، از گرمایش صندلی‌ها و فرمان تا حالت‌های رانندگی خودکار و حتی تبلیغات را از راه دور فعال می‌کند. این یعنی خودرو پس از خرید همواره در حال ارتقاست.
۲. سیستم رانندگی خودکار پیشرفته (Autopilot / FSD)
تسلا مسیر تکامل رانندگی خودکار را از ترکیب رادار، دوربین و پردازنده‌های Mobileye (EyeQ۳) آغاز کرد، اما بعدها با معرفی سخت‌افزار اختصاصی FSD (نسل‌های H۳ و H۴)، تمرکز را به‌طور کامل بر بینایی بصری (Tesla Vision) گذاشت. این سیستم اکنون فقط از هشت دوربین استفاده می‌کند و بدون رادار یا سنسور اولتراسونیک، قابلیت‌هایی مثل توقف در چراغ قرمز، تغییر خودکار خطوط، پارک خودکار و Smart Summon را ارائه می‌دهد.
قابلیت Smart Summon در خودروهای تسلا یکی از ویژگی‌های پیشرفته سیستم رانندگی خودکار است که به شما اجازه می‌دهد خودرو را بدون حضور راننده در پشت فرمان، از فاصله‌ای کوتاه و از طریق اپلیکیشن موبایل، حرکت دهید.
این سیستم‌ها با یادگیری ماشین و به‌روزرسانی OTA به‌طور مداوم بهبود می‌یابد. تسلا این رویکرد را به‌عنوان مسیر نزدیک‌تر به رانندگی کاملاً خودکار معرفی کرده است
۳. ابررایانه Dojo برای آموزش هوش مصنوعی
تسلا با ساخت سوپرکامپیوتر Dojo، یکی از پیشرفته‌ترین سامانه‌ها را برای پردازش حجم عظیمی از داده‌های ویدئویی و آموزش مدل‌های رانندگی خودران توسعه داده است؛ پروژه‌ای که باعث شده تحلیلگران آن را نقطه عطفی در صنعت خودرو بدانند.
۴. پیشرانه‌های الکتریکی بسیار قدرتمند
در نسخه پلد (Plaid)، ما شاهد پیکربندی سه موتوره با روتورهایی که با فیبرکربن پوشانده شده‌اند، هستیم که اجازه دور بالا تا ۲۰ هزار دور را می‌دهند؛ همچنین باعث عملکرد خیره‌کننده در شتاب و حفظ گشتاور تا سرعت‌های بالا نیز می‌شود. برای مثال مدل S پلد با در این نسخه ۱۰۲۰ اسب بخار قدرت، شتاب ۲٫۱ ثانیه‌ای و سقف سرعت ۳۲۲ کیلومتر بر ساعت را ارائه می‌دهد.
۵. کارایی و مصرف بهینه
مدل S Plaid تا ۶۳۷ کیلومتر مسافت را در سیکل WLTP طی می‌کند؛ مصرف انرژی آن حدود ۲۰ کیلووات‌ساعت در هر ۱۰۰ کیلومتر است، رقمی فوق‌العاده برای خودرویی با چنین قدرتی.
۶. امکانات رفاهی و تجربه کاربری آینده‌نگر
نمایشگرهای بزرگ (۱۷ و ۱۲ اینچی)، سیستم صوتی حرفه‌ای با ۲۲ بلندگوی و کاهش نویز فعال، سیستم تهویه مطبوع سه‌منطقه‌ای با فیلتر HEPA و غیره.
جنجال‌ها، چالش‌های مالی و آینده
از سال ۲۰۱۸، تسلا با جنجال‌های متعدد و مشکلات حقوقی دست و پنجه نرم کرده است. از جمله معروف‌ترین آن‌ها، توییت ایلان ماسک در مورد خصوصی‌سازی شرکت به قیمت ۴۲۰ دلار بود که منجر به اتهام کلاهبرداری اوراق بهادار از سوی کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) و جریمه‌های ۲۰ میلیون دلاری برای ماسک و تسلا شد. همچنین، ویژگی اتوپایلوت (Autopilot) این شرکت بارها مورد بررسی و تحقیق مقامات نظارتی قرار گرفته است.
در سال‌های اخیر، تسلا برای کاهش هزینه‌ها به اخراج کارکنان روی آورده است. در سال ۲۰۲۳، این شرکت برای مقابله با رقابت (به خصوص از سوی BYD چین که تسلا را در فروش سه ماهه چهارم ۲۰۲۳ پشت سر گذاشت) و تغییر در اعتبارات مالیاتی، قیمت برخی از مدل‌های خود را کاهش داد.
گاه‌شمار جامع تسلا: ۲۰۰۳ تا کنون
رقابت با چینی‌ها و خودروسازان بزرگ
جسارت و سرعت پیشرفت تسلا آن قدر زیاد بود که بسیاری را به راهی کشاند که برنامه‌ای برای حضور در آن نداشتند؛ خودروسازانی را به وجود آورد که سعی دارند شبیه به تسلا، از این سرعت پیشرفت بهره‌مند شوند. این کمپانی هر روز رقبای جدیدی از سراسر جهان پیدا می‌کند که باید در مقابل آن‌ها بایستد.
ما در حال حاضر در دوره گذار قرار داریم؛ دوره گذار از خودروهای بنزینی و احتراق داخلی به نوعی دیگر از خودروها. خودروهای برقی هنوز چالش‌های مهمی بر سر راه خود دارند که شرکت‌هایی مانند تسلا و بی‌وای‌دی و غیره سعی دارند آن‌ها را از بین ببرند تا آینده برای برقی‌ها باشد. شاید خودروسازان دیگری در سال‌های بسیار دور به ساخت خودروی برقی روی آورده باشند، اما این راه را تسلا به شکل جدی‌تر و مستحکم‌تری آغاز کرد.
در نهایت باید دید که پرچمدار این مسیر، تسلا خواهد بود یا خیر؟ کسی دیگر این پرچم را به دست می‌گیرد یا اصلا به کل این راه در آینده نابود می‌شود و به روش دیگری جهان خودرو پیش می‌رود؟ نظر شما چیست؟
۵۸۳۲۲
