ماجرای ثبت‌نام دختران ۱۳ساله در سایت همسریابی آدم و حوا/ چرا صدا و سیما زیر سوال رفت؟
به گزارش خبرآنلاین،۲۶ فرم ثبت‌نام در سایت همسریابی آدم و حوا مربوط به افراد ۱۳ تا ۱۵ سال بود؛ اکثر این افراد توسط والدین‌شان ثبت‌نام سپس توسط سایت تایید شده‌اند.
فرارو در خبری نوشت: «از نظر حقوقی ما تکلیف داریم عضویت را بپذیریم» این بخشی از پاسخی است که مدیر اجرایی سامانه آدم و حوا در پاسخ به این پرسش داد که چرا افراد زیر ۱۸ سال در این سایت ثبت‌نام و بعد پذیرفته می‌شوند. در این نقطه قانون و عرف یا هنجار جامعه تبدیل به دو روی یک سکه می‌شوند که مرز میان آن دو محلی برای یک معضل حقوقی و اجتماعی است.
ماجرای سایت همسریابی آدم و حوا چیست؟
مجموعه آدم و حوا در قالب واسطه‌گری ازدواج فعالیت می‌کند. این مجموعه فعالیت خود را پیش از سال ۱۳۹۹ آغاز کرد، اما از آن سال سامانه‌ای تشکیل داد تا پلی بین همسان‌گزینی به روش سنتی و فناوری مدرن بزند. این سامانه زیرمجموعه سوم جمعیت بین‌المللی امام رضایی‌ها است؛ یک سازمان خیریه غیردولتی که با مسئولیت حاج حسین یکتا، عضو شورای مرکزی قرارگاه عمار و از فرماندهان قرارگاه فرهنگی خاتم الاوصیا، شکل گرفته. به گفته او: «عملکرد مجموعه آدم و حوا در قالب آموزش، تسهیل گری برای ازدواج، توانمندسازی زوجین و مشاوره است.» البته این مجموعه تنها در زمینه ازدواج دائم فعالیت می‌کند.
به علاوه، سامانه آدم و حوا مجوز رسمی از سازمان تبلیغات اسلامی و حمایت نهادهایی مانند بنیاد ملی خانواده و بنیاد کرامت امام رضا دارد. در صفحه چرا باید به آدم و حوا اعتماد کرد، خود وب‌سایت اعلام می‌کند که نخستین مجموعه خصوصی همسان‌گزینی دارای رتبه شاخص از این سازمان است. بنابراین به نظر می‌رسد فضایی کاملا امن برای افرادی که می‌خواهند در بستری مجازی ازدواج کنند به وجود آمده و خانواده‌ها می‌توانند به آن اعتماد داشته باشند.
چه شد که آدم و حوا به پرسش کشیده شد؟
ماجرایی که باعث شد سامانه آدم و حوا تیتر اخبار شود، انتشار تصاویری بود که نشان می‌داد برخی از افرادی که در این سامانه ثبت‌نام کرده‌اند، زیر ۱۸ سال سن دارند. در واکنش به این نگرانی‌ها، محمدحسین اصغری، مدیر اجرایی سامانه، توضیح داد: «ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی سن ازدواج را برای زنان ۱۳ سال و برای مردان ۱۵ سال تعیین کرده است. از نظر حقوقی، ما موظفیم عضویت افراد را بپذیریم و نمی‌توانیم مانع ثبت‌نام کسی شویم که طبق قانون در آن بازه سنی قرار دارد.»
به گفته مدیر اجرایی، تاکنون حدود ۳۰۰ هزار کاربر در این سامانه ثبت‌نام کرده‌اند، اما تنها ۷۰ هزار نفر از آن‌ها مورد تایید قرار گرفته‌اند. از طرفی طبق بررسی‌ها روند تایید بر اساس فرم پرشده توسط کاربر انجام می‌شود و این پرسش‌نامه شامل سوالاتی است که فراتر از اطلاعات عمومی مانند سن، قد و وزن قرار می‌گیرد.
تمرکز اصلی این فرم بر سبک زندگی مذهبی، گرایش سیاسی و الگوهای رفتاری جنسیتی است. برخی از سؤالات شامل نوع حجاب در اجتماع و میان اقوام، نظر درباره آرایش در حضور نامحرم، روابط با جنس مخالف در محیط اجتماعی و خانوادگی، تعریف فرد از آدم مذهبی، گرایش سیاسی یا سبک موسیقی مورد علاقه و تماشای ماهواره است.
به این ترتیب، مسیر رسیدن به تایید در سامانه، فرایندی پرفراز و نشیب دارد؛ هرچند در خصوص سن افراد عرف جامعه مورد بازبینی قرار نمی‌گیرد. از طرفی قوانین این سایت دقیقا بر مبنای قوانین حاضر در مورد ازدواج دختران است. برای افراد زیر ۱۵ سال، این خانواده‌ها هستند که حق ثبت نام دخترانشان را دارند، نه خود آن‌ها.
پیمان حاج‌محمود عطار، وکیل دادگستری، درباره علت این مساله می‌گوید: «خانواده‌ها به دلیل مشکلات اقتصادی یا اعتقادات فرهنگی، تلاش می‌کنند مسئولیت خود در قبال دخترانشان را با ازدواج آن‌ها کاهش دهند. این موضوع ناشی از مشکلات اقتصادی و معیشتی و بیکاری پدر یا سرپرست خانواده اعم از مادر سرپرست یا سایر سرپرستان و اولیای کودک همسر و همچنین اعتقادات و سنت‌های غلط فرهنگی است.»
چرا صدا و سیما زیر سوال رفت
شبکه‌های مختلف صداوسیما، از جمله شبکه دو، سه و افق به شکل مستمر سایت آدم و حوا را معرفی می‌کنند حتی اردیبهشت ماه بود که یکی از مجری‌های این رسانه تبلیغی برای این سایت همسریابی روی آنتن زنده کرد و گفت: «از همه دختران و پسران مجرد می‌خواهم در سایت «آدم و حوا» ثبت‌نام کنند!» حالا با توجه به مباحث پیش آمده در خصوص کودک‌همسری، منتقدان معتقدند این رویکرد رسانه‌ملی می‌تواند ازدواج کودکان را عادی‌سازی کند و حقوق آن‌ها را به مخاطره بیندازد. اما، پیمان جبلی، رئیس صداوسیما گفته است: « اگر اقدام این سایت خلاف سیاست‌های رسانه ملی باشد برخورد خواهد کرد.» او در ادامه صحبت‌هایش اشاره کرده است که در حال حاضر اطلاع دقیقی در مورد این سایت ندارد اما حتما بررسی می‌کند.
همانطور که پیش‌تر اشاره شد، از آنجایی که گردانندگان سایت پاسخ داده‌اند که اقدامات سایت آدم و حوا قانونی است، بعید به نظر می‌رسد که صداوسیما برخوردی نشان دهد. به قول پیمان حاج‌محمود عطار، وکیل دادگستری: «تا زمانی که قوانین به روزرسانی نشده و مطابق مقتضیات جامعه اصلاح نشوند، استمرار برخی آسیب‌ها محتمل است.»
۲۳۳۲۱۷
